تفاوت انواع هارد اس اس دی (SSD SATA و M.2‌ و NVMe‌)

درایو های حالت جامد (SSD) به دلیل افزایش سرعت خواندن و نوشتن و کمبود قطعات متحرک، نسبت به هارد دیسک ‌های گردان حجیم (HDD) پرکاربرد تر شده ‌اند. ممکن است متوجه شده باشید کهSSD در انواع و فرم فاکتور های مختلفی عرضه می شوند، طوری که تشخیص تفاوت بین شان کمی گیج کننده است.

SSD ها کانکتور ها، پروتکل های اتصال، فناوری ها و فرم فاکتور متفاوتی دارند. SSD های ابتدایی 2.5” SATA، M.2 SATA، M.2 NVMe، NVMe PCIe و U.2 (SFF-8639 سابق) هستند که هر کدام مزایا و معایب خاص خودشان را دارند.

بطور خلاصه و سریع

بطور خلاصه باید گفت هاردهای اس اس دی (SSD) یکی از فناوری‌های ذخیره‌سازی داده هستند که در برابر هارد دیسک‌های مکانیکی (HDD) معمولاً سریعتر، کوچکتر، بادوام‌تر و کم‌تر حساس به ضربه‌ها هستند. اما در واقع، حتی در دسته SSD‌ها، انواع مختلفی وجود دارند. اینجا تفاوت‌های اصلی بین 3 نوع اصلی هارد اس‌اس‌دی را بررسی می‌کنیم:

1.  ساتا SATA
   • SATA (Serial ATA) یک رابط است که اولین نوع SSDها از آن استفاده می‌کردند.
   • این SSDها به طور معمول به عنوان جایگزین هارد دیسک‌های مکانیکی (HDD) در لپ‌تاپ‌ها و رایانه‌های رومیزی استفاده می‌شوند.
   • سرعت انتقال داده آنها محدود توسط سرعت رابط SATA است و معمولاً نمی‌توانند سرعت‌های بالاتری را که توسط رابط‌های جدیدتری مانند PCIe فراهم می‌کنند، ارائه دهند.
2. اِن وی اِم ای NVMe (Non-Volatile Memory Express)
   • NVMe یک رابط است که برای ارتباط با حافظه فلش SSD از آن استفاده می‌کند.
   • این نوع SSD به طور کلی سرعت بسیار بالاتری نسبت به SSDهای SATA دارند.
   • NVMe معمولاً در کامپیوترهایی با پردازنده‌های جدیدتر و منابع سخت‌افزاری قدرتمند استفاده می‌شوند و به ویژه برای بارگذاری سریع سیستم عامل و برنامه‌ها مفید هستند.
3. اِم تو M.2
   • SSD M.2 یک فرم فاکتور جدید برای حافظه‌های فلش است که به صورت یک ماژول نصب می‌شود.
   • این نوع SSD معمولاً از رابط NVMe یا SATA استفاده می‌کنند.
   • زمینه‌ای برای استفاده در لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های فوق العاده نازک فراهم می‌کنند، زیرا فضای بسیار کمی را اشغال می‌کنند و نیاز به کابل‌های اضافی ندارند.

بنابراین، این تفاوت‌ها شامل سرعت، رابط ارتباطی و فرم فاکتور است و هرکدام از این انواع SSD ممکن است برای نیازهای خاص شما مناسب باشد.

آموزش کامل و نکات بیشتر:

احتمالا الان با شنیدن این اسامی کمی گیج شده اید، اما با خواندن ادامه این مقاله همه چیز برای تان روشن می شود!

14 مشکل رایج هارد کامپیوتر/لپتاپ+ راه حل

2.5” SATA

مشخصات فنی:

• رابط: SATA
• پروتکل اتصال : SATA
• تکنولوژی: SATA
• فرم فاکتوری: 2.5 اینچ

توضیحات: SSD 2.5 اینچی شکل سنتی حافظه هایی است که اکثر ما با آن در کامپیوتر های قدیمی آشنا هستیم. این حافظه معمولا روی سینی SSD در کیس کامپیوتر شخصی نصب می شود.SSD های 2.5 اینچی از طریق پروتکل SATA به مادربرد متصل می شوند و حداکثر سرعت انتقال آن ها در حدود 500 تا 600 مگابایت بر ثانیه است.SSD هایی که از فناوری NVMe استفاده می کنند، پهنای باند بسیار بالاتری دارند و حداکثر سرعت انتقال آن ها تا زمان نگارش این مقاله حدود 7000 تا 7500 مگابایت بر ثانیه است که یعنی تقریبا 12 برابر سریع تر!

یادتان باشد که فرم فاکتور های 3.5 اینچی هم وجود دارند؛ اما برای مصرف‌کنندگان عادی بسیار گران هستند.

مزایا: حافظه 2.5” SATA با هزینه کم تر و دسترسی آسان، تقریبا روی هر مادربرد امروزی کار می کند. با این که به اندازهSSD های NVMe سریع نیست، اما هنوز هم بسیار سریع تر از هارد دیسک ها (که سرعت انتقال آن ها در حدود 160 مگابایت بر ثانیه است) عمل می کند و می تواند اکثر وظایف را به خوبی انجام بدهد. درایو های 2.5 اینچی SATA این مزیت را هم دارند که قطعات متحرک ندارند، بنابراین نسبت به هارد دیسک‌ ها کم تر دچار شکستگی می ‌شوند.

درایو های 2.5 اینچی راحت ‌تر از درایو های M.2 برداشته و تعویض می‌ شوند، زیرا از مادربرد جدا هستند. اگر در حال ارتقای تجهیزات فعلی تان هستید، لازم نیست کارت گرافیک یا سایر قطعاتی که در حال حاضر دارید را عوض کنید.

معایب:SSD های 2.5 اینچی در مقایسه با NVMe به دلیل محدودیت پروتکل اتصال SATAسرعت انتقال واقعا پایین تری دارند و از فرم فاکتور M.2 حجیم تر هستند. درایو های SSD 2.5 اینچی هم به کابل دیتا SATA و هم کابل برق SATA نیاز دارند که می ‌تواند به هم ریختگی در ظاهر کابل ها به وجود بیاورند.

M.2 SATA

مشخصات فنی سریع

• رابط : M.2
• پروتکل اتصال: SATA
• تکنولوژی : SATA
• فرم فاکتور : M.2

توضیحات: نسل دوم mini SATA و فرم فاکتور به شدت پرکاربردِ SSD از همین نوع است که در اندازه های مختلف به صورت کد عرضه می شوند. عرض آن ها 22 یا 30 میلی ‌متر است و طول شان از 16 میلی ‌متر تا 110 میلی ‌متر (در سال 2022) متغیر است. این حافظه ها را به صورت 2280، 1630، 3030 و غیره می‌ بینید که دو رقم اول نشان ‌دهنده عرض و دو یا سه رقم آخر نشان ‌دهنده طول دستگاه هستند.

SSD های M.2 SATA دو برش U شکل یا “کلید” در نزدیکی لبه ها هستند که به کلید های “M” و “B” هم معروف می باشند. از طرف دیگر، اکثرSSD های M.2 NVMe فقط یک کلید “M” دارند. با این حال، استثناهایی در این مورد وجود دارد، بنابراین هنگام خرید هر حافظه ای، به این موضوع توجه داشته باشید.

پهنای باند SATA کمتر از NVMe است، اما اگر مادربرد قدیمی‌تری دارید، ممکن است از پهنای باند NVMe یا PCIe پشتیبانی نکند. سایر مادربردها مجهز به اسلات اختصاصی M.2 هستند، بنابراین نیازی به استفاده از اسلات SATA نیست. اغلب اوقات، اسلات های M.2 ازSSD های M.2 SATA و M.2 NVMe پشتیبانی می کنند. حتما بررسی کنید که مادربردتان از چه فناوری SSD پشتیبانی می کند.

مزایا: سرعت انتقال داده در مقایسه با SSD های 2.5 اینچی بسیار سریع تر است. قابل نصب بر روی هر مادربردی که از رابط M.2 پشتیبانی می کند هم هست که البته در حال حاضر در بین مادربرد ها بسیار رایج است. درایو های SATA M.2 کوچک تر از درایو های 2.5 اینچی و به ضخامت یک آدامس هستند. از آن جایی که آن ها مستقیما به مادربرد متصل می شوند، در فضای کیس صرفه جویی می شود زیرا به کابل های SATA نیازی ندارید.

معایب: SSD های M.2 SATA کندتر از NVMe هستند و با این که اکثر مادربرد های مدرن از کانکتور های M.2 پشتیبانی می کنند، اما همه شان این کار را انجام نمی دهند. سرعت انتقالSSD های M.2 SATA توسط پروتکل اتصال شان پسرعموهای SATA 2.5 اینچی شان محدود شده است. آن ها کمی گران تر از SATA SSDهای 2.5 اینچی امروزی هستند.

علاوه بر این، نصب یا جایگزینی M.2 دردسر ساز است زیرا به دسترسی مستقیم به مادربرد نیاز است و ممکن است برای نصبش نیاز به تعویض کل مادربرد یا حتی حذف سایر اجزاء باشد.

یه ترفند عالی: استفاده از هارد به عنوان رم (افزایش رم مجازی در ویندوز)

M.2 NVMe

مشخصات فنی سریع

• رابط : M.2
• پروتکل اتصال : PCIe
• تکنولوژی : NVMe
• فرم فاکتور : M.2

توضیحات: NVMe مخفف Non-volatile Memory Express است که به پهنای باند بالا و سرعت انتقال بسیار سریع شناخته می شود. Non – volatile یا حافظه غیرفرار نشان می دهد که برای حفظ اطلاعات ذخیره شده این دستگاه نیازی به برق نیست.

در مقابل RAM یا DRAM حافظه ذخیره سازی “فرار” است، به همین دلیل بعد از قطع برق، داده ها از بین می روند.

سرعت خواندن یا نوشتن بهترینSSD های NVMe موجود در بازار می تواند از 3000 مگابایت بر ثانیه (3 گیگابایت بر ثانیه) فراتر برود، با این که برخی ازSSD های NVMe PCIe نسل 4 قادرند سرعت 7500 مگابایت بر ثانیه داشته باشند. برترینSSD های SATA با سرعت تقریبی 550 مگابایت بر ثانیه کار می کنند، بنابراینSSD های NVMe بیشترین سرعت انتقال را در بینSSD های موجود در بازار دارند.

ممکن است هنگام خریدSSD های M.2 NVMe عبارت Lane یا همان “راه” به گوش تان بخورد. اساسا راه بیشتر برابر با SSD طولانی‌تر و سرعت انتقال سریع ‌تر است. هر راه نشان دهنده حدود 1 گیگابایت سرعت انتقال است. یک SSD 4 راهه NVMe پهنای باندی دو برابر NVMe SSD دو راهه دارد. اکثرSSD های 4 راهه M.2 NVMe برخلافSSD های M.2 SATA که دو کلید دارند، از یک کلید برخوردار هستند.

با این حال برخی ازSSD های M.2 NVMe دو راهه؛ درست مثل M.2 SATA دو کلید دارند. قبل از خرید حتما توضیحات محصول را به دقت بخوانید زیرا این امر می تواند هنگام اتصالSSD به مادربرد شما را دچار دردسر کند. علاوه بر این سرعت انتقال را بررسی کنید، اگر سرعت ‌ها از 550 مگابایت بر ثانیه فراتر رفت، به دنبال M.2 NVMe SSD باشد نه M.2 SATA.

مزایا:SSD های M.2 NVMe سرعت انتقال بالایی دارند. این حافظه ها به دلیل فرم فاکتور M.2 کوچک تر از SATA SSD 2.5 اینچی هم هستند.

با توجه به پروتکل اتصال PCIe، حافظه SSD M.2 NVMe با نسخه های پس و پیشش سازگار هستند، بنابراین می توانید ازSSD های PCIe 3.0 NVMe با سیستم PCIe 2.0 یا بالعکس استفاده کنید. با این حال، استفاده از یک SSD PCIe 3.0 با مادربرد PCIe 2.0 باعث کاهش در دسترس بودن پهنای باند کلی می شود. از طرف دیگر، استفاده از یک SSD PCIe 2.0 با مادربرد PCIe 3.0 در عملکرد وقفه ایجاد می کند.

معایب: هر چه درایو سریع تر باشد، گران تر است. درایو های M.2 NVMe ، بیشتر از SSD های 2.5 اینچی یا M.2 SATA قیمت دارند. همچنین، با اینکه مادربرد ها ممکن است با فرم فاکتور M.2 سازگار باشند، اما احتمال این که از NVMe پشتیبانی نکنند، وجود دارد. بنابراین قبل از خرید حتما مشخصات مادربرد موردنظرتان را با دقت مطالعه کنید.

بر اساس گزارش هاSSD های M.2 NVMe هم عالی هستند، زیرا داده های زیادی را به سرعت منتقل می کنند. اگر کامپیوتر تان از سیستم خنک کننده محلول جامد یا solid cooling solution برخوردار نیست، بهتر است قبل از نصب SSD های M.2 NVMe خنک کننده ای را از قبل نصب کنید یا ارتقا بدهید.

البته همه سیستم ها به این نوع سرعت نیاز ندارند! اگر شما یک گیمر حرفه ای نیستید تا لازم باشد از تجهیزات گرافیکی قوی استفاده کنید و می توانید منتظر بمانید تا کامپیوترتان بالا بیاید، می توانید با SATA SSD ، کمی صرفه جویی کنید و اگر قصد ارتقای سیستم فعلی را دارید، راحت تر نصبش کنید.

NVMe PCIe (AIC)

مشخصات فنی سریع

• رابط: PCIe
• پروتکل اتصال: PCIe
• تکنولوژی : NVMe
• فرم فاکتور: PCIe (کارت قابل اضافه شدن )

توضیحات : اینSSD ها از بسیاری جهات از جمله سرعت انتقال سریع شان، با M.2 NVMe قابل مقایسه هستند. تنها تفاوت آن ها در نحوه اتصال شان به مادربرد است که به جای کانکتور M.2 از اسلات PCIe استفاده می کنند. آن ها به طور متوسط ​​بسیار گران تر از فرم فاکتور M.2 NVMe هم هستند.

مزایا: اگر مادربردتان از M.2 پشتیبانی نمی ‌کند، در عوض تقریبا هر مادربرد کامپیوتر رومیزی مدرنی از PCIe پشتیبانی می ‌کند. شما بدون نیاز به کانکتورM.2 ، از سرعت انتقال سریع NVMe برخوردار خواهید شد که برای ارتقای سیستم های قدیمی عالی است. به دلیل افزایش سطح،SSD های NVMe PCIe خنک تر از SSD های کوچک تر M.2 NVMe عمل می کنند، بنابراین گرم شدن بیش از حد فاکتور مهمی نیست.

معایب: این درایو ها بسیار بزرگ تر از درایو های M.2 هستند و یکی از اسلات های PCIe شما را اشغال می کنند. اگر از قبل یک کارت گرافیک یا اجزای متصل به مادربرد دیگری داشته باشید، ممکن است برای نصب روی تجهیزات موجود برای تان دردسر ساز شود. آن ها به دلیل این که معمولا ظرفیت بالایی دارند و در سیستم های ذخیره سازی سازمانی استفاده می شوند هم بسیار گران هستند.

حتما بخوانید: انواع هارد لپ تاپ (3 نوع رایج و مزایا و معایب)

SSD U.2

مشخصات فنی سریع

• رابط: U.2 (SFF-8639)
• پروتکل اتصال : PCIe/SAS/SATA
• تکنولوژی: NVMe
• فرم فاکتور :  2.5”

توضیحات : U.2 SSD در برنامه های مصرفی غیر عادی است و برای موارد استفاده نسبتا خاص ایجاد شده است. با درایو های SSD PCIe AIC کاربران باید یک سرور را قبل از قرار دادن یا حذف شان باز کنند. از سوی دیگرSSD های U.2 قابلیت اتصال گرم یا هات پلاگ را دارند، یعنی می ‌توان آن ‌ها را با یا بدون اطلاع قبلی مثل درایو های SATA SSD یا هارد دیسک ‌های استاندارد متصل کرد.

SSD های U.2 را بیشتر در سرور ها و دستگاه های ذخیره سازی سازمانی پیدا خواهید کرد، زیرا آن ها ظرفیت بیشتری نسبت به اکثرSSD های M.2 دارند و به دلیل افزایش مساحت سطح شان، دفع گرمای بهتری دارند. آن ها با اسلات های 2.5 و 3.5 اینچی PCIe سازگار هستند.

مزایا: این درایو ها قابلیت اتصال گرما دارند که ارتقاء حافظه سیستم را برای مدیران آسان می کند. آن ها باHDD ها سازگار هستند و می توانند از انواع پروتکل های اتصال، بسته به پنل پشتی سیستم استفاده کنند. علاوه بر این، می توانند به دلیل افزایش مساحت سطح و توانایی دفع گرما، با سرعت انتقال NVMe بدون این که گرما به اندازه ضریب M.2 باشد، عمل کنند.

معایب: SSD های U.2 به دلیل داشتن کانکتور SFF-8639 خیلی گران هستند. به همین دلیل برخی از زیر ساخت ‌های ذخیره ‌سازی سازمانی قدیمی نمی ‌توانند اتصالات SFF-8639 را در خودشان جای دهند.

در ادامه بخوانید: راهنمای خرید انواع هارد اکسترنال (2022)