گوشی که در جیب شماست فقط یک تلفن نیست. بلکه کامپیوتری است که میلیونها بار قدرتمندتر از سیستم‌هایی است که برای فرود در ماه در سال ۱۹۶۹ استفاده می‌شدند.
تا می سال ۲۰۱۶ حدود ۸۱ درصد از جمعیت انگلستان گوشی هوشمند داشتند ولی به اندازه الان به آن وابستگی نداشتند. گزارش شده است که یک سوم بزرگسالان انگلیس به خاطر استفاده بیش از حد از گوشی با والدینشان مشاجره می‌کنند. آنها همچنین اقرار کرده‌اند که وقتی با دوستانشان هستند یا تلویزیون تماشا می‌کنند هم از گوشی استفاده می‌کنند.
از دست ندهید: ۸۰ تا از اصطلاحات رایج تکنولوژی که حتما باید بدانید
اما در کنار افزایش روزافزون گوشی‌های هوشمند، بدافزارهای این گوشی‌ها هم رو به افزایشند. برافزار (یا نرم‌افزار مخرب) برنامه‌ای است که به منظور کنترل مخفیانه یک دستگاه و سرقت اطلاعات شخصی طراحی شده است.
بر اساس گزارش شرکت سیمانتک احتمال آسیب‌پذیری گوشی‌های همراه (یعنی ضعف در سیستم امنیتی دستگاه که می‌تواند توسط مجرمان به کار گرفته شود) در سه سال گذشته رو به افزایش بوده است. حجم اپلیکیشنهای شامل بدافزار در سال ۲۰۱۵ تا ۲۳۰ درصد افزایش یافت و این آمار فقط مربوط به گوشی‌های اندورید است.
بطور خلاصه: ریست فکتوری، ویروس کشی و … کمکی به رفع مشکل گوشی ویروسی نمی کند و بهترین راه فلش کردن گوشی توسط تعمیرکار می باشد. فلش کردن مثل عوض کردن ویندوز کامپیوتر است. بعد از فلش گوشی بدون عیب شروع به کار می کند.
فقط اندروید در خطر نیست!
یک تصور غلط در مورد ویروسهای تلفنهای همراه وجود دارد و آن اینست که: دستگاه‌های اندرویدی آسیب‌پذیرترند. درست است که ۹۷ درصد از بدافزارهای تلفن همراه مربوط به گوشی‌های اندرویدی است اما این نکته قابل توجه است که: بخش عمده این ۹۷ درصد مربوط به فروشگاه‌های اپلیکیشن طرف سوم غیرقانونی و کوچک در آسیا و خاورمیانه هستند. این آمار وقتی از فروشگاه‌های رسمی مثل گوگل پلی استفاده شود به ۰٫۱ درصد کاهش می‌یابد.
این ۹۷ درصد با گوشی‌هایی که سیستم عامل بلک‌بری، iOS و ویندوز فون دارند، قابل مقایسه است. در واقع داده‌های سیمانتک نشان می‌دهد که پلتفرم iOS بیشترین مقدار آسیب‌پذیری گوشی‌های همراه را در سالهای اخیر به خود اختصاص داده است.
بنابراین نتیجه می‌گیریم که: اجتناب از یک سیستم عامل خاص لزوما شما را از شر بدافزارها در امان نگه نمی‌دارد. و اما نحوه محافظت در برابر بدافزارها:
- همیشه اپلیکیشنهای تایید شده را از منابع رسمی مثل گوگل پلی استور یا اپ استور دانلود کنید و نظرات کاربران را قبل از دانلود بخوانید.
- قبل از نصب برنامه بررسی کنید یک اپلیکیشن اجازه دسترسی به چه چیزهایی را می‌خواهد. حتی برنامه‌های بی‌خطر می‌توانند شامل کدهای مخرب باشند. مثلا برنامه‌های پرطرفدار ویرایش عکس مثل Meitu. کاربران در بررسی‌های اخیر متوجه شدند که این اپلیکیشن به اطلاعاتی مانند لوکیشن، آدرس IP محلی، شماره سیم کارت، شماره شناسایی منحصر به فرد و موارد دیگر دسترسی پیدا می‌کند و آن را به سروری در چین می‌فرستد.
- نرم‌افزار آنتی ویروس نصب کنید. آنتی ویروسهای موبایلی مثل ESET Mobile Security می‌تواند دستگاهتان را جهت بررسی وجود بدافزارها اسکن کرده و کمک کند در امان بمانید.
حتما بخوانید: از کجا بفهمم گوشی من هک شده و بعد از آن چه کنم؟
علائمی که نشان می دهد گوشی ویروس دارد
متاسفانه ممکن است تلفن همراهتان با وجود رعایت اقدامات پیشگیرانه باز هم به بدافزار آلوده شود. علائمی که نشان می‌دهند گوشی‌تان ویروس دارد عبارتند از:
- هزینه‌های عجیب و غریب در قبض تلفن شما-ممکن است هزینه‌های غیرمنتظره از علائم وجود ویروس باشد. برنامه‌های مخرب می‌توانند با استفاده از تلفن برای شما پیامهای متنی یا تماسهای اضافی بفرستند.
- تبلیغات تهاجمی-تبلیغات بیش از حد نشانه اینست که ممکن است شما در گوشی‌تان تبلیغ‌افزار داشته باشید. تبلیغ‌افزارها می‌توانند دستگاهتان را با کدهای مخرب آلوده کنند.
- مخاطبان پیامهای عجیب دریافت کنند-بدافزار می‌تواند از دستگاهتان برای ارسال پیامهای اسپم استفاده کند که ممکن است دستگاه مخاطبتان را هم آلوده کند.
- عملکرد ضعیف-مثل کامپیوتر، کندی در عملکرد نشانه قطعی آلودگی است.
- اپلیکیشنهای جدید-اگر اپلیکیشنهای جدید به طور غیرمنتظره روی دستگاهتان ظاهر شوند، ممکن است یک برنامه مخرب آنها را روی دستگاهتان دانلود کرده باشد. خود این اپلیکیشنها هم می‌توانند بدافزار باشند.
- مصرف غیر طبیعی دیتا-اپلیکیشنهای مخرب باید از طریق اینترنت اطلاعات را از سازندگانشان ارسال و دریافت کنند. تلفنتان به شما اجازه می‌دهد ببینید یک اپلیکیشن چه مقدار داده مصرف می‌کند. پس به دنبال آنهایی باشید که بیش از حد انتظار داده مصرف کرده‌اند.
- کاهش چشمگیر عمر باتری-عمر باتری ضعیف می‌تواند به معنای استفاده از برنامه‌های باگ‌دار یا آنهایی باشد که بد نوشته شده‌اند. البته نشانه ویروسی بودن تلفن نیز هست.
هنگام آلوده شدن گوشی چه کار کنیم؟
اگر فهمیدید که تلفنتان ویروس دارد، باید هر چه سریع‌تر آن را برطرف کنید. اول دستگاه را روی حالت هواپیما قرار دهید. این کار باعث توقف دریافت و ارسال داده‌ها از هر اپلیکیشن مخرب می‌شود.
در مرحله بعد، آخرین برنامه‌هایی که نصب کرده‌اید را بررسی کنید. هر کدام تعداد دانلود کمتر یا نظرات منفی و امتیاز پایینی در فروشگاه گوگل پلی یا اپ استور داشت را اول پاک کنید.
این کار باعث حذف هر اپلیکیشن مخرب احتمالی از دستگاهتان خواهد شد. اهمیتی ندارد چه نوع دستگاهی دارید، شما باید نرم‌افزار آنتی ویروس نصب کنید. این کار باعث اسکن نرم‌افزارهای مخرب در گوشی‌تان می‌شود.
حتما بخوانید: دانلود رایگان ۵ آنتی ویروس برتر اندروید در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹
کلام آخر
تا سال ۲۰۲۰ بیش از شش میلیارد کاربر در سطح جهان وجود خواهد داشت. با افزایش کاربرد گوشی‌های هوشمند، این دستگاه‌ها به هدف سودجویی بیشتر مجرمان سایبری تبدیل می‌شود. اما با کمی دانش و محافظت پیشگیرانه دستگاهتان می‌تواند ایمن بماند.
