جواز کسب یا پروانه کسب در واقع مجوزی است که از طرف مراجع مربوطه یا دولت صادر می‌شود و به افراد یا شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا فعالیت‌های تجاری خود را در یک شهر یا استان مشخصی انجام دهند.
این پروانه معمولا شرایط، محدودیت‌ها و قوانینی را که باید در فعالیت تجاری رعایت کنند، مشخص می‌کند. از جمله این موارد می‌توان به مالیات، بهداشت و ایمنی، حقوق کارگران و غیره اشاره کرد. اخذ جواز کسب یا پروانه کسب الزامی است و عدم رعایت آن ممکن است منجر به جریمه یا مشکلات قانونی شود.
در ادامه به بررسی انواع جواز کسب و چگونگی دریافت آن خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.
جواز کسب و کاربردهای آن
راه‌اندازی و آغاز فعالیت‌های تجاری بدون دریافت مجوز رسمی، غیرقانونی است و در صورتی که مراجع ذی‌صلاح مانند شهرداری از این موضوع آگاه شوند، ممکن است مغازه یا کارگاه را پلمپ نمایند.
بنابراین، برای آغاز یک کسب و کار و پیش از هرگونه کاری باید پروانه کسب را دریافت کرد. پروانه کسب مجوز اشتغال و فعالیت تجاری در یک منطقه یا شهر مشخص و در حرفه خاص است.
پروانه کسب می‌تواند به صورت دائم یا موقت صادر شود. مدت اعتبار پروانه موقت یک سال است و تنها یک بار قابل دریافت است. اعتبار پروانه‌های کسب بلندمدت حداکثر 5 سال است. این پروانه به افراد حقیقی و حقوقی اعطا می‌شود و مجوز قانونی برای انجام فعالیت‌های اقتصادی یا تولیدی است.
دریافت این پروانه ضروری است زیرا بدون آن ممکن است با مشکلات حقوقی و اقتصادی مواجه شد. این پروانه امکان انجام کارها را به صورت قانونی فراهم می‌کند و از ایجاد مشکلات در آینده جلوگیری می‌کند.
انواع پروانه کسب
در جهان کسب و کار، پروانه‌های مختلفی وجود دارند که به طبقه‌بندی کسب و کارها و مغازه‌ها کمک می‌کنند. صاحبان کسب و کار باید با انواع این پروانه‌ها آشنا شوند تا بتوانند مشخص کنند که فعالیت کسب و کار خود در کدام یک از این دسته‌ها قرار می‌گیرد.
جواز کسب توزیعی
این پروانه برای کسب و کارهایی صادر می‌شود که محصولات مصرفی را به فروش می‌رسانند. برای مثال، اگر شما قصد دارید در حوزه‌های فروش پوشاک یا لوازم آرایش فعالیت کنید، باید جواز کسب توزیعی را دریافت کنید.
جواز کسب تولیدی
این پروانه برای کسب و کارهایی صادر می‌شود که فعالیت‌های تولیدی و تهیه محصولات را انجام می‌دهند. برای مثال، کسب و کارهای تولیدی شیرینی، نان، مواد پلاستیکی، فلزی یا پوشاک برای شروع فعالیت قانونی باید این جواز را دریافت کنند.
جواز کسب فنی
این پروانه برای کسب و کارهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به تعمیر وسایل و ابزار فنی یا الکتریکی می‌پردازند. برای دریافت این جواز، باید مدارک فنی و حرفه‌ای مرتبط را در اختیار داشته باشید. مثلا مغازه‌های تاسیساتی، لوله‌کشی، مکانیکی، تعمیرات ماشین لباسشویی، تعمیرگاه خودرو و موبایل در این دسته قرار می‌گیرند.
جواز کسب خدماتی
این جواز برای مشاغل خدماتی است که به جای کالا، خدمات ارائه می‌دهند. برای مثال، آرایشگاه‌های زنانه و مردانه و کافی‌نت‌ها باید این جواز را از دسته کسب و کارهای خدماتی دریافت کنند.
شرایط دریافت پروانه کسب
قبل از هرگونه تعهد مالی برای اجاره یا خرید مکانی برای واحد صنفی، باید با اتحادیه صنف مربوطه تماس گرفته و درخواست کتبی برای دریافت پروانه کسب خود را ارائه دهید. بر طبق آئین‌نامه اجرائی تبصره ۱ ماده ۱۲ قانون نظام صنفی، این مرحله قبل از هرگونه تعهد مالی ضروری است.
سپس، اتحادیه موظف است تا درخواست‌های دریافتی برای اخذ پروانه کسب را بررسی و ثبت نماید. ماده ۲ این آئین‌نامه بیان می‌کند که اتحادیه موظف است درخواست‌های دریافتی را بر اساس شماره و تاریخ در دفتر مخصوص ثبت کرده و رسید آن را به متقاضی تحویل دهد.
مدارک لازم برای دریافت پروانه کسب
افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند اقدام به دریافت پروانه کسب کنند. هر کدام از آنها باید مدارک مختلفی را برای این کار ارائه دهند که عبارتند از:
مدارک لازم برای اشخاص حقیقی
- عکس پرسنلی متقاضی
- تصویری از سند مالکیت یا اجاره‌نامه به نام متقاضی ( اگر فرد متقاضی مالک مکان کسب و کار است، تصویر سند مالکیت را ارائه می‌دهد. در صورت اجاره مکان، تصویر اجاره‌نامه با نام متقاضی ضروری است).
- تصویر کارت ملی و صفحه شناسنامه
- کارت بهداشت (اگر شغل متقاضی نیاز به کارت بهداشت داشته باشد، تصویر این کارت نیز ارائه می‌شود).
مدارک لازم برای اشخاص حقوقی:
- عکس پرسنلی متقاضی که معمولا شامل اعضای هیئت مدیره می‌شود.
- تصویر سند مالکیت یا اجاره‌نامه به نام متقاضی (برای شرکت‌ها، تصویر اسناد مرتبط با مالکیت یا اجاره‌نامه محل فعالیت ضروری است).
- تصویر کارت ملی و صفحه شناسنامه (تمامی اعضای هیئت مدیره باید تصاویر مدارک هویتی خود را ارائه دهند).
- کپی از اساسنامه و روزنامه رسمی ثبت شرکت
- طرح و لوگوی فروشگاه (اگر فعالیت شما مربوط به فروشگاه است باید طرح و لوگوی آن را نیز به همراه مدارک ارائه دهید).
- تصویر مصوبه هیئت مدیره به نام مدیر عامل یا یکی از صاحبان، ضروری است.
مراحل دریافت پروانه کسب
دریافت پروانه کسب، به نظر مشاوره حرفه ای حقوقی بسته به اینکه در چه شغلی قصد دریافت جواز را دارید، ممکن است فرآیند آن کمی طولانی شود. بعضی حرفه‌ها نیاز به گذراندن دوره‌های آموزشی دارند. اما به طور کلی همه برای دریافت پروانه کسب باید مراحل زیر را طی کنند.
مرحله اول: درخواست کتبی
- ارائه درخواست کتبی برای دریافت جواز کسب یا پروانه کسب.
- ثبت درخواست و دریافت رسید توسط متقاضی.
- بازدید بازرسان اتحادیه از محل واحد صنفی متقاضی.
- بررسی درخواست در جلسه هیئت مدیره مربوطه و ارائه پاسخ کتبی به متقاضی.
مرحله دوم: ارائه مدارک
ارائه مدارک مربوط به جواز کسب برای تعیین وضعیت مالکیت که شامل مدارک زیر می‌شود:
- سند مالکیت به نام متقاضی.
- اجاره‌نامه به نام متقاضی.
- برگ اجاره‌نامه با تعهد محضری به نام متقاضی.
- مبایعه‌نامه به نام متقاضی.
- رسید پرداخت اجاره معتبر.
- قرارداد اجاره محل کسب با ادارات دولتی و شهرداری.
مرحله سوم: استعلامات
در این مرحله از ادارات مربوطه استعلام شده و گواهی آنها نیز باید ارائه شود که عبارتند از:
- گواهی بهداشت و کارت معاینه پزشکی برای مواد خوراکی و آشامیدنی.
- گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر.
- گواهی عدم سوءپیشینه.
- برگه تاییده نظارتی اماکن.
- گواهی دوره آموزشی با تایید کمیسیون نظارت.
- گواهی مهارت فنی برای مشاغل مشخص شده.
مرحله چهارم: ارائه گواهی وضعیت
آقایانی که متقاضی پروانه کسب هستند می‌بایست اقدام به ارائه مدارک برای تعیین وضعیت نظام وظیفه کنند:
- گواهی پایان خدمت یا معافیت.
- گواهی اشتغال به تحصیل.
- گواهی معافیت پزشکی.
- دفترچه آماده به خدمت.
مرحله پنجم: سوابق کاربری
- ارائه سوابق کاربری تجاری مربوط به محل واحد صنفی.
مرحله ششم: مدارک هویتی
در هنگام ثبت نام می‌بایست تمامی مدارک هویتی ارائه داده شود که شامل موارد زیر می‌شود:
- فرم‌های معرفی فرد از مرجع صدور.
- کپی از تمامی صفحات شناسنامه.
- کپی از کارت ملی.
- کپی از مدرک تحصیلی.
- 12 قطعه عکس پرسنلی سه در چهار
- تعهدنامه برای کلیه صنف‌ها
- فیش واریزی 5 برابر حق عضویت و هزینه‌های مربوطه در سال اول
- فیش واریزی 30 هزار ریال به حساب خزانه کشور
مرحله هفتم: تاییدیه رئیس
- بررسی پرونده توسط رئیس و نایب رئیس اتحادیه.
مرحله هشتم: صدور جواز کسب
- صدور جواز کسب با رعایت مراحل مورد نیاز و تحویل به متقاضی.
