در جهان امروز که تکنولوژی با سرعت باورنکردی‌ای حرکت می‌کند، یکی از بدترین چیزها برای کسب و کارها این است که نتوانند از پتانسیل فناوری استفاده کنند و عقب بمانند. امروز، هر تعامل، تراکنش و تصمیمی باعث تولید یک ثروت اطلاعاتی ارزشمند برای بیزینس‌های مختلف می‌شود و آنها نیاز دارند به طریقی به این ثروت دسترسی پیدا کنند. اینجاست که هوش تجاری (BI) نقش مهمی را بازی می‌کند و چراغ راهنمایی می‌شود که سازمان‌ها را از دریای داده‌ها به سوی تصمیم‌گیری‌های مستند و رشد پایدار هدایت می‌کند. در این مقاله قصد داریم در مورد چیستی، اهمیت، ابزارها و کاربردهای مهم هوش تجاری صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
تعریف هوش تجاری (BI) به زبان ساده
در اصل، هوش تجاری به مجموعه فناوری‌ها، روش‌ها و برنامه‌هایی گفته می‌شود که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا داده‌ها را جمعآوری، تجزیه و تحلیل و تفسیر کنند و در نهایت تصمیم‌گیری‌های استراتژیک خود را بهبود بخشند. این مفهوم به مدیریت جامع داده‌ها اشاره دارد؛ از جمعآوری داده‌های خام از منابع مختلف تا تبدیل آن به نتایجی قابل اجرا. در واقع هوش تجاری به عنوان سنگ بنای استراتژی سازمانی عمل می‌کند.
هوش تجاری چگونه کار می‌کند؟
می‌توانیم نحوه کار BI را به ۵ مرحله کلی تقسیم کنیم. این مراحل جمعآوری داده، تبدیل، تجزیه و تحلیل، تصویرسازی و نمایش داده‌ها و در نهایت تصمیم‌گیری را شامل می‌شود. در ادامه در مورد هر کدام از این مراحل به اختصار توضیح می‌دهیم.
۱- جمعآوری داده‌ها: سیستم‌های هوش تجاری، داده‌ها را از منابع مختلف از جمله پایگاه‌های داده، صفحات اکسل، رابط‌های برنامه‌نویسی و پلتفرم‌های خارجی جمعآوری می‌کنند و آنها را در یک مخزن مرکزی ادغام می‌کنند.
۲- تبدیل داده: داده‌های خام از طریق مجموعه‌ای از تبدیل‌ها، از جمله تمیزکاری، تجمیع و غنی‌سازی، به داده‌هایی که کاربردی باشند، تبدیل می‌شوند.
۳- تجزیه و تحلیل داده‌ها: ابزارهای هوش تجاری از روش‌های تجزیه و تحلیل پیشرفته برای استخراج اطلاعات از داده‌ها استفاده می‌کنند؛ از تجزیه و تحلیل‌های توصیفی که نشان می‌دهد چه اتفاق افتاده تا تجزیه و تحلیل‌های تجویزی که اقداماتی را پیشنهاد می‌دهد.
۴- تصویرسازی و نمایش نتایج: اطلاعات استخراج شده از داده‌ها، از طریق داشبوردها، گزارشات، نمودارها و چارت‌های همه‌فهم نمایش داده می‌شوند و به کسب و کارها این امکان را می‌دهند که به طور واضح داده‌ها را درک کنند.
۵- تصمیم‌گیری: با این اطلاعات، تصمیم‌گیران کسب و کارها می‌توانند تصمیمات مستندی بگیرند، فرایندها را بهینه کنند و با اعتماد به نفس به سمت رشد حرکت کنند.
ابزارهای مهم هوش تجاری
برای طی مراحل ذکر شده در بخش قبلی، به ابزارهایی نیاز داریم که کار را برای فعالان این حوزه تا حد امکان راحت کنند. شرکت بزرگ دنیا هم این نیاز را متوجه شده‌اند و ابزارهای متنوعی را توسعه داده‌اند. در ادامه ۵ مورد از این ابزارها معرفی می‌کنیم و به اختصار در مورد هر کدام صحبت می‌کنیم.
۱- Tableau: تبلو که به خاطر قابلیت‌های قدرتمند بصری‌سازی داده‌هاش شناخته می‌شود، به کاربران امکان می‌دهد تا به راحتی داشبوردهای هوش تجاری و گزارشات تعاملی ایجاد کنند.
۲- Power BI: پاور بی‌آی که توسط شرکت مایکروسافت توسعه داده شده، یک پلتفرم چندگانه برای اتصال به انواع منابع داده، تبدیل داده و بصری‌سازی داده‌ها است که به‌طوری یکپارچه با اکوسیستم مایکروسافت ادغام می‌شود.
۳- Looker: لوکر یک پلتفرم هوش تجاری مبتنی بر ابر است که روی کشف داده و همکاری تمرکز دارد، مدل مرجع داده متمرکز و داشبوردها و گزارشات قابل تنظیم ارائه می‌دهد.
۴- Domo: پلتفرم هوش تجاری مبتنی بر ابر Domo بر روی ادغام داده‌های بلادرنگ و رویکرد مبتنی بر تلفن همراه تاکید دارد که برای گزارش‌های عملکردی و تحلیل‌های عملیاتی مناسب است.
۵- Sisense: این ابزار که به دلیل مقیاس‌پذیری و عملکردش شناخته می‌شود، یک راه‌حل هوش تجاری انتها به انتها با فناوری‌های نوین و مدرن را ارائه می‌دهد.
چرا هوش تجاری مهم است؟
از منظر کسب و کاری اهمیت هوش تجاری غیرقابل انکار است؛ چرا که بر استراتژی‌های اصلی تاثیرگذار است و می‌تواند به طور مستقیم روی جایگاه محصولات شرکت در بازار رقابتی، میزان درآمد و مواردی از این دست اثر بگذارد. ۵ مورد از اهمیت‌های BI را در ادامه می‌بینید:
- تصمیم‌گیری‌های مستند: هوش تجاری به ارائه‌دهندگان امکان می‌دهد تا با اطلاعات قابل اعتماد، تصمیم‌های موثرتری بگیرند.
- مزیت رقابتی: سازمان‌هایی که از هوش تجاری بهره‌می‌برند، با اتخاذ استراتژی‌های مبتنی بر داده، یک مزیت رقابتی به دست می‌آورند.
- عملکرد کارآمد: BI فرایندها را بهینه می‌کند، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و کارایی را در تمام جنبه‌های سازمان افزایش می‌دهد.
- اطلاعات مشتری: هوش تجاری به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که درک عمیقی از رفتار و ترجیحات مشتریان خود پیدا کنند و باعث افزایش تلاش‌های بازاریابی و تجربه‌های شخصی شوند.
- مدیریت ریسک: با شناسایی خطرات و فرصت‌ها به صورت لحظه‌ای، هوش تجاری به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا به صورت پیشگیرانه خطرات را شناسایی و از فرصت‌ها استفاده کنند.
کاربردهای مهم هوش تجاری
BI می‌تواند در بخش‌های مختلف سازمان کاربرد و اثرگذاری داشته باشد. این بخش‌ها بی‌شمارند، اما ۴ مورد از مهم‌ترین آنها را در ادامه نام می‌بریم و کاربردهای مربوط به آنها را به صورت موردی ذکر می‌کنیم.
۱- فروش و بازاریابی: تحلیل داده‌های مشتری، روندهای فروش و کارآمدی کمپین بازاریابی برای افزایش درآمد.
۲- تجزیه و تحلیل مالی: برنامه‌ریزی بودجه، پیش‌بینی و ارزیابی عملکرد مالی برای اطمینان از سلامت مالی.
۳- مدیریت زنجیره تامین: بهینه‌سازی سطوح موجودی، پیش‌بینی تقاضا و ساده‌سازی لجستیک برای افزایش کارایی عملیاتی.
۴- منابع انسانی: جذب استعداد، تحلیل نیروی کار و مشارکت کارمندان برای پرورش فرهنگ سازمانی پویا.
جایگاه هوش مصنوعی در شرکت‌های ایرانی: معرفی ویستا سامانه آسا
شرکت‌هایی ایرانی فناوری‌محور که فعالیت آنلاین دارند هم به اهمیت هوش تجاری در کسب و کارشان پی برده‌اند و تلاش می‌کنند تا حد امکان از داده‌ها برای رسیدن به موفقیت بیشتر استفاده کنند. ویستا سامانه آسا هم یکی از شرکت‌های بزرگ داخلی است که تیم هوش تجاری دارد. این شرکت که زیر مجموعه گروه مالی آگاه است و محصولات نرم‌افزاری این گروه مالی را توسعه می‌دهد، بیش از ۷ میلیون کاربر دارد. ناگفته پیداست که بدون وجود یک تیم BI قوی، آسا نمی‌تواند داده‌های به دست آمده از این کاربران را تحلیل کند و خدمات دلخواه آنها را ارائه دهد.
اگر تمایل دارید بیشتر در مورد این شرکت بدانید به صفحه اصلی سایت رسمی ویستا سامانه آسا سر بزنید. همچنین شما می‌توانید با مراجعه به صفحه همکاری با آسا در این وبسایت فرصت‌های شغلی مربوط به هوش تجاری و تیم‌های نرم‌افزاری دیگر را مشاهده و در صورت تمایل اپلای کنید.
سخن پایانی
در این مقاله، هوش تجاری (BI) به عنوان ابزاری برای تحلیل داده‌ها و ارائه اطلاعات مفید به سازمان‌ها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اهمیت آن در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و بهبود عملکرد کسب و کارها بیان شد. علاوه بر این ابزارهای مهم مانند Tableau و Power BI معرفی شدند که می‌توانند کار برای متخصص‌های این حوزه راحت کنند. در نهایت، با معرفی شرکت ویستا سامانه آسا، نقش هوش تجاری در کسب و کارهای ایرانی مورد بررسی قرار گرفت.
