نحوه کار با قلم سهبعدی برای خیلی از کاربران در نگاه اول ساده به نظر میرسد، اما اگر اصول اولیه آن درست رعایت نشود، نتیجه معمولاً بیکیفیت و پر از خطاست.بهطور خلاصه، نحوه کار با قلم سه بعدی شامل گرم کردن دستگاه تا دمای مناسب، وارد کردن صحیح فیلامنت، کنترل سرعت حرکت دست و تنظیم دما متناسب با نوع متریال است تا بتوان بدون گرفتگی، پخش شدن مواد یا ضعف سازه، یک شکل سهبعدی قابل قبول ساخت.در ادامه، روش استفاده از قلم سه بعدی، نکات کاربردی و راهنمای گامبهگام برای ساخت آسان و حرفهای را بررسی خواهیم کرد.
آشنایی با قلم سه بعدی
قلم سه بعدی چیست ؟ قلم سهبعدی یا ۳D Pen دستگاهی شبیه خودکار است که به جای جوهر، فیلامنت پلاستیکی ذوبشده خارج میکند. وقتی پلاستیک بیرون میآید، سریع سرد و سفت میشود و شما میتوانید با آن اشکال سهبعدی روی هوا یا روی سطح بسازید.
ویژگیها و نکات مهم:
- فیلامنتها: معمولاً از پلاستیک PLA یا ABS استفاده میشود. PLA برای کارهای سبک و راحتتر و ABS برای مقاومت بیشتر.
- دمای ذوب: قلم دما را گرم میکند تا پلاستیک ذوب شود، و وقتی خارج شد، سرد میشود و شکل میگیرد.
- کنترل سرعت و جریان: بعضی مدلها امکان تنظیم سرعت خروج پلاستیک را دارند تا دقت در ساخت اشکال بیشتر شود.
- کاربردها: ساخت مدلهای مینیاتوری، هنر و مجسمهسازی، تعمیر اجسام کوچک پلاستیکی و حتی پروتوتایپسازی سریع.
طرز استفاده از قلم سه بعدی چگونه است ؟
پیش از شروع؛ ملزومات و آشنایی
انتخاب مواد: قلب کار شما
موفقیت در استفاده از قلم سه بعدی به انتخاب مواد مناسب بستگی دارد. دو نوع رایج فیلامنت، PLA و ABS هستند که هر کدام ویژگیهای منحصربهفردی دارند. انتخاب بین این دو بر اساس پروژه شما انجام میشود. برای درک بهتر و انتخاب آگاهانه، مطالعه مقاله تفاوت فیلامنت abs و pla میتواند بسیار راهگشا باشد.
چکلیست تجهیزات ضروری:
- قلم سه بعدی
- فیلامنت باکیفیت (ترجیحاً با قطر ۱.۷۵ میلیمتر)
- سطح کار صاف و مقاوم به حرارت (مانند شیشه یا سیلیکون)
- سوزن تمیزکننده نازل
- طرح ساده برای شروع (مثل یک الگوی دو بعدی روی کاغذ)
انتخاب یک دستگاه مناسب با توجه به بودجه و نیازتان اهمیت زیادی دراد. تنوع مدلها در بازههای قیمت خودکار سه بعدی متفاوت است، بنابراین تحقیق و مقایسه میتواند به شما در خرید بهترین گزینه کمک کند. برای خرید مطمئن و راحت، میتوانید از سایت رد پک مدلهای مختلف قلم سهبعدی را تهیه کنید.
راهنمای عملی شروع کار در ۴ گام
این بخش، هسته اصلی روش استفاده از قلم سه بعدی است. این مراحل را برای ساخت اولین قطعه خود (مثلاً یک گلدان ساده یا یک کلیدآویز) دنبال کنید.
گام اول: بارگذاری فیلامنت (لود کردن)
- دستگاه را روشن و دمای آن را بر اساس نوع فیلامنت تنظیم کنید (معمولاً ۱۸۰-۱۹۰ درجه برای PLA).
- انتهای فیلامنت را به صورت صاف برش دهید و در مسیر ورودی قرار دهید.
- با فشار دادن دکمه تغذیه (Feed/Extrude)، فیلامنت را به آرامی به سمت نازل هدایت کنید تا ذرات مذاب از آن خارج شوند.
گام دوم: تنظیمات اولیه حیاتی
- دما: همیشه مطابق توصیه تولیدکننده فیلامنت عمل کنید.
- سرعت: برای شروع، سرعت متوسط (معمولاً گزینه Medium) را انتخاب کنید. سرعت کم برای جزئیات و سرعت بالا برای پرکردن سطوح بزرگ مناسب است.
- تمرین: ابتدا روی یک سطح تمرینی، خطوط و دایره رسم کنید تا با جریان مواد و سرعت حرکت قلم آشنا شوید.
گام سوم: شروع ساخت لایهبهلایه
- طرح خود را روی سطح کار بچسبانید یا زیر یک صفحه شیشهای قرار دهید.
- قلم را مانند یک خودکار معمولی اما با زاویه ۹۰ درجه نسبت به سطح نگه دارید.
- با فشردن دکمه اکسترود، مواد را خارج کرده و به آرامی خطوط طرح خود را دنبال کنید. اجازه دهید هر لایه کمی خنک شود سپس لایه بعدی را روی آن بسازید.
گام چهارم: پایان کار و جدا کردن قطعه
پس از اتمام کار، دکمه عقب کشیدن فیلامنت (Retract) را فشار دهید تا جریان مواد قطع شود. بگذارید قطعه کاملاً روی سطح سرد شود، سپس آن را به آرامی جدا کنید.
مشکلات رایج هنگام کار با قلم سه بعدی
حتی با رعایت نحوه کار با قلم سه بعدی، ممکن است با چالشهایی مواجه شوید. در اینجا راهحلهای سریع را میآموزید.
مشکل ۱: گرفتگی نازل (مواد خارج نمیشود)
- علت: دما نامناسب یا ذرات آلودگی در فیلامنت.
- راهحل: ابتدا دمای قلم را کمی افزایش دهید (۵-۱۰ درجه). اگر مشکل برطرف نشد، دستگاه را خاموش کنید، نازل را با سوزن مخصوص تمیز کنید و فیلامنت را دوباره بارگذاری نمایید.
مشکل ۲: پخش شدن مواد یا رشتههای نازک (Stringing)
- علت: دمای بالا یا سرعت حرکت کم قلم هنگام جابهجایی بین دو نقطه.
- راهحل: دمای نازل را کمی کاهش دهید. همچنین هنگام حرکت قلم بین دو بخش مجزا از قطعه، دکمه اکسترود را رها کنید.
مشکل ۳: عدم چسبندگی لایه اول به سطح کار
- علت: سطح کار کثیف، دمای ناکافی یا فاصله زیاد نازل از سطح.
- راهحل: سطح کار را با الکل تمیز کنید. از چسب چوب رقیقشده روی سطح شیشه استفاده کنید. مطمئن شوید نازل در فاصله بسیار نزدیک (حدود ۰.۵ میلیمتر) از سطح قرار دارد.
نکات حرفهای برای طراحی سازههای پیچیده با قلم سه بعدی
طراحی سازههای پیچیده نیازمند دقت بالا و رعایت نکات کلیدی در کار با قلم سه بعدی است. استفاده از روشها و تکنیکهای ویژه، علاوه بر افزایش کیفیت ساخت، سرعت انجام پروژه را بهبود میبخشد. پس از تسلط بر اصول اولیه، این تکنیکها دنیای جدیدی به روی شما میگشاید.
ساخت سازههای معلق و پیچیده:
با استفاده از تکنیک “چاپ در هوا” میتوانید پل یا بخشهای بیرونزده بسازید. کافیست از یک ماده محلول در آب (مانند PVA) به عنوان پایه موقت استفاده کنید، سازه خود را روی آن بچینید و در پایان پایه را در آب حل کنید.
ترکیب رنگها و مواد:
با تعویض فیلامنت در حین کار میتوانید سازههای چندرنگ خلق کنید. همچنین ترکیب مواد مختلف (مثلاً بدنه از PLA و بخشهای انعطافپذیر از فیلامنت انعطافپذیر) میتواند عملکرد قطعه نهایی را ارتقا دهد.
استفاده از الگو و شابلون:
برای ساخت قطعات با دقت بالا و تکرارپذیر، از شابلونهای کاغذی یا حتی چاپ سهبعدی شده به عنوان راهنما استفاده کنید. این روش دقت طرز استفاده از قلم سه بعدی را به میزان چشمگیری افزایش میدهد.
جمعبندی
تسلط بر نحوه استفاده از قلم سه بعدی مانند یادگیری هر مهارت جدیدی، به صبر و تمرین نیاز دارد. با پیروی از این راهنمای گامبهگام، از اشتباهات رایج دوری کرده و از همان ابتدا نتایج رضایتبخشی خواهید گرفت.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
