تصویربرداری رزونانس مغناطیسی که با نام MRI شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین تجهیزات پزشکی مدرن است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا به ارزیابی و تشخیص برخی از بیماری‌ها مانند دیسک کمر بپردازند.
این روش کم تهاجمی بدون استفاده از اشعه ایکس می‌تواند تصویری از ستون فقرات و نخاع را ایجاد کند که به پزشک به‌منظور ارائه یک برنامه درمانی مناسب برای بیماران مبتلا به دیسک کمر کمک می‌کند.
دلایل ایجاد دیسک کمر چیست؟
دیسک‌ها ساختار غضروفی در بین مهره‌های ستون فقرات هستند که باعث می‌شود تا فرد به‌راحتی فعالیت‌های خود را انجام دهد که در مواقعی امکان دارد این بخش بر اثر عوامل مختلفی دچار آسیب شود.
انجام کارهای سنگین، سابقه خانوادگی، واردشدن ضربه یا بلندکردن اجسام سنگین می‌تواند از جمله دلایلی باشد که باعث ایجاد آسیب برای دیسک می‌شود و به‌صورت بیرون‌زدگی یا پارگی قابل مشاهده خواهد بود.
استفاده از MRI برای دیسک کمر
اسکن امآرآی یک آزمایش مفید است که برای تعیین محل و وضعیت دقیق مشکلات ستون فقرات مورد استفاده می‌گیرد و برای بیمارانی که از تجربه علائم مربوط به بیرون‌زدگی دیسک شکایت دارند، توصیه می‌شود.
زمانی که فرد دچار مشکلاتی در این رابطه می‌شود پزشک برای اینکه نوع عارضه را به طور دقیق تشخیص دهد بعد از انجام معاینه‌های فیزیکی آزمایشاتی را پیشنهاد می‌دهد که یکی از مهم‌ترین موارد امآرآی است.
باید این را در نظر داشته باشید که در این روش تشخیصی به طور معمول از آهنربا و امواج رادیویی برای ثبت تصاویری واضح و دقیق از اعضای داخلی بدن استفاده می‌شود.
نحوه انجام MRI برای بررسی دیسک کمر
شما برای بررسی ستون فقرات خود باید روی یک میز بزرگ پلاستیکی یا فلزی قرار بگیرید که به‌آرامی شما را به سمت مرکز دستگاه امآرآی هدایت می‌کند و باید قبل از انجام این کار اقداماتی را انجام دهید.
پیش از اینکه وارد دستگاه شوید اپراتور از شما می‌خواهد که جواهرات، ساعت و هر نوع وسیله فلزی دیگر را در بیاورید؛ زیرا ممکن است در روند ایجاد میدان مغناطیسی اختلالی را ایجاد کند.
از طرفی بیمار باید برای انجام MRI به جای لباس‌های خود از گان پزشکی استفاده کند و بعد از آن نیز به ترتیب مراحل زیر برای ایجاد آمادگی شما جهت تصویربرداری از ستون فقرات انجام می‌شود:
- درصورتی‌که نیاز به ثابت نگه داشتن بیمار باشد با استفاده از چند گیره این کار را انجام می‌دهند.
- با توجه به اینکه دستگاه امآرآی معمولا سروصدای زیادی را به وجود می‌آورد ممکن است اپراتور به شما گوش‌گیر یا هدفون بدهد.
این روش بهترین آزمایش غیرتهاجمی موجود برای یافتن بیرون‌زدگی و برآمدگی دیسک است، ازآنجایی‌که وضوح فضایی آناتومی ستون فقرات را می‌توان با اسکن امآرآی 0.5 میلی‌‌متر تعریف کرد، پزشکان می‌توانند مشکلات احتمالی را با دقت بیش از 95 درصد شناسایی کنند.
چگونگی عملکرد امآرآی برای ثبت تصویر از دیسک کمر
زمانی که فرد درون دستگاه قرار می‌گیرد و پزشک دستور انجام امآرآی را می‌دهد، دستگاه یک آهنربا را به دور بدن بیمار می‌چرخاند و سطح تحریک اتم‌های هیدروژن را در بافت‌های بدن بیمار تغییر می‌دهد.
پس از حذف میدان مغناطیسی، اتم‌های هیدروژن به حالت معمول خود باز می‌گردند و مقدار کمی انرژی آزاد می‌کنند که اسکنر از آن برای تولید تصویری واضح استفاده می‌کند تا برای تشخیص عارضه مورد نظر به کار گرفته شود.
انواع روش‌هایی که برای انجام امآرآی برای دیسک کمر
به طور معمول 2 روش مختلف برای بررسی بیرون‌زدگی دیسک و مشکلات مربوط به ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرد که انتخاب هر کدام از آن‌ها با توجه به شرایط بیمار انجام می‌شود.
در مواردی پزشک از تزریق مواد رنگی به نام گادولینیوم استفاده می‌کند که از طریق لوله‌ای مخصوص به درون رگ تزریق می‌شود؛ اما درصورتی‌که شرایط خاصی همچون بیماری‌های کبدی یا کلیوی وجود داشته باشد در این حالت از روش بدون کنتراست استفاده می‌کنند.
نحوه خواندن MRI برای دیسک کمر
تصویر ایجاد شده، ناحیه مورد نظر را با تمایز بین بافت‌های دارای آب زیاد (مانند مایع مغزی نخاعی یا دیسک‌ها) و بافت‌هایی با آب کم (همچون پوست، استخوان، غضروف و ریشه‌های عصبی) به تصویر می‌کشد، پس از تهیه این تصویر، پزشک آن را برای مشاهده هرگونه ناهنجاری بررسی می‌کند تا وضعیت شما را تشخیص دهد.
برای خواندن دقیق اسکن امآرآی کمر به‌منظور بررسی دیسک کمر، باید درک اولیه از ساختار آناتومیکی ستون فقرات کمری داشته باشید از همین رو باید گفت که 5 جزء مهره در قسمت پایین کمر وجود دارد که توسط 2 نوع مفاصل شامل فاست و دیسک از هم جدا می‌شوند.
هنگامی که لایه بیرونی دیسک پاره می‌شود، ساختار ژله‌ای در هسته داخلی آن به سمت کانال نخاعی می‌رود و بیرون‌زدگی به وجود می‌آید که اغلب به‌عنوان یک نقطه متضاد در اسکن MRI نشان داده می‌شود.
انجام امآرآی برای دیسک کمر چقد زمان نیاز دارد؟
به‌طورکلی برای انجام اسکن امآرآی جهت بررسی مشکلات مربوط به ستون فقرات و بیرون‌زدگی دیسک بین 30 تا 60 دقیقه زمان لازم است تا تمامی اختلال‌های ایجادشده در تصاویر ثبت شود، البته در مواردی نیز امکان دارد که به مدت‌زمان بیشتری نیاز باشد.
چه کسانی امکان استفاده از امآرآی را ندارند؟
اسکن امآرآی معمولا یک روش کم تهاجمی به شمار می‌رود؛ اما در موارد خاصی برخی از افراد امکان استفاده از این روش را ندارند که برخی از مهم‌ترین موارد به شرح زیر است:
- در خصوص افرادی که از دستگاه پیسمیکر قلبی استفاده می‌کنند قرارگیری در دستگاه امآرآی و ایجاد میدان مغناطیسی می‌تواند واکنش منفی برای فرد به وجود آورد.
- کسانی که در بدن خود دستگاه‌هایی همچون پمپ‌های دارویی، پیش‌سنج‌های جراحی و دستگاه‌های تنفسی داشته باشند امکان استفاده از این روش تشخیصی را ندارند.
- در نهایت نیز افرادی که قطعات فلری مانند ایمپلنت یا پروتز در بدن خود دارند نیز گزینه مناسبی برای این روش نخواهند بود.
باید این را در نظر داشته باشید که استفاده از این روش تشخیصی نه‌تنها برای دیسک کمر بلکه به‌منظور بررسی دیگر مشکلات مربوط به کمر و نخاع نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که با مراجعه به وب‌سایت دکترتو به نشانی /https://doctoreto.com/blog/mri می‌توانید بررسی کاملی درباره این موضوع داشته باشید.
جمع‌بندی
اسکن MRI یک روش کم تهاجمی است که برای ایجاد تصویری واضح از بخش‌های داخلی بدن همچون دیسک و ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرد، در این روش معمولا از آهنربا برای ایجاد میدان مغناطیسی استفاده می‌کنند.
در نظر داشته باشید که برای انجام این کار باید تمامی اقدامات مورد نیاز را انجام دهید، از طرفی استفاده از امآرآی برای برخی از افرادی که دستگاه‌های پزشکی در بدن آن‌ها وجود دارد توصیه نمی‌شود.
